دولوکستین، هر چه نیاز دارید درباره آن بدانید
دولوکستین چیست؟
دولوکستین (Duloxetine) که با نام تجاری دلوکسی کپ نیز شناخته می شود، از دسته داروهای ضدافسردگی، یک مهارکننده بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SNRI) است که با اثرگذاری بر خلق، اشتها، خواب و سطح انرژی به بهبود علائم افسردگی کمک میکند. دولوکستین معمولا برای درمان افسردگی در بزرگسالان و اختلال اضطراب فراگیر در بزرگسالان و کودکان 7 سال و بالاتر استفاده می شود.. در تصاویر زیر انواع این دارو را مشاهده میکنید.
فهرست مطالب
موارد مصرف دولوکستین
دلوکسی کپ یا همان دولوکستین برای درمان اختلال افسردگی اساسی، اختلال اضطراب فراگیر، مدیریت درد نوروپاتیک محیطی دیابتی، آرتریت، فیبرومیالژیا، درد مزمن اسکلتی-عضلانی، کاهش پرخاشگری و بی اختیاری ادرار استفاده می شود.
مکانیزم اثر دولوکستین
دولوکستین به عنوان یک SNRI، بازجذب ناقل های عصبی سروتونین و نوراپی نفرین را در سیستم عصبی مرکزی مهار میکند و در نتیجه، مقادیر سروتونین و نوراپی نفرین در مغز افزایش می یابد. این مواد شیمیایی به تنظیم خلق و خو کمک میکنند، بنابراین افزایش سطح آن ها میتواند به تسکین علائم افسردگی کمک کند. پس از شروع استفاده از دولوکستین، چند هفته طول می کشد تا علائم شما کاهش یابد. با پزشک خود در مورد زمان کاهش علائم خود صحبت کنید.
اشکال، دوز و نحوه مصرف دولوکستین
دولوکستین به دو شکل قرص و کپسول، در دوزهای 20، 30 و 60 میلی گرم موجود است. دلوکسی کپ را طبق دستور پزشک همراه غذا یا بدون آن، معمولا 1 یا 2 بار در روز مصرف می کنید. اگر حالت تهوع دارید، مصرف دلوکسی کپ همراه با غذا می تواند کمک کننده باشد.
دولوکستین را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. تمام دستورالعمل های نسخه خود را دنبال کنید و همه راهنماهای دارو یا برگه های دستورالعمل را بخوانید. پزشک ممکن است گهگاه دوز مصرفی شما را تغییر دهد. مصرف دولوکستین در دوزهای بالاتر یا بیشتر از مقدار تجویز شده، آن را مؤثرتر نمیکند و ممکن است عوارض جانبی را افزایش دهد. قرص و کپسول دلوکسی کپ را به طور کامل ببلعید و از خرد کردن، جویدن، شکستن یا باز کردن آن خودداری کنید. دوز دلوکسی کپ بر اساس سن، وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان تعیین می شود.
برای کاهش خطر عوارض جانبی دلوکسی کپ، ممکن است پزشک درمان شما را با دوز کم شروع کرده و به تدریج آن را افزایش دهد. دلوکسی کپ را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمان (های) یکسانی مصرف کنید. هنگام مصرف دلوکسی کپ فشار و قند خون شما باید مرتبا چک شود. حتی اگر احساس می کنید بهتر شده اید به مصرف دلوکسی کپ ادامه دهید؛ بدون مشورت با پزشک مصرف دلوکسی کپ را قطع نکنید. برخی شرایط می توانند با قطع ناگهانی دلوکسی کپ بدتر شوند.
عوارض دولوکستین
عوارض جانبی شایع و نادر دولوکستین به نقل از medscape در جدول زیر آمده است.
عوارض شایع (بیشتر از 10 درصد) |
عوارض نسبتا شایع (1 درصد تا 10 درصد) |
حالت تهوع (%25-23) خشکی دهان (%15-13) سردرد (%14-13) خواب آلودگی (%12-10) خستگی (%11-9) |
یبوست (%10-9) سرگیجه (%10-9) بی خوابی (%10-9) اسهال (%10-9) بی اشتهایی (%8) یا کاهش اشتها (%8-7) درد شکم (%6-4) هیپرهیدروزیس (تعریق غیرطبیعی) (%6) بیقراری (%5-3) نازوفارنژیت (%5) استفراغ (%5-3) اختلال عملکرد جنسی مردان (%5-2) اختلال نعوظ (%4) یا کاهش میل جنسی (%4) عفونت دستگاه تنفس فوقانی (%4) کاهش میل جنسی (%4-3) درد اسکلتی-عضلانی (%4-3) ارگاسم غیر طبیعی (%3-2) اضطراب (%3) تاری دید (%3) سرفه (%3) آنفولانزا (%3) اسپاسم عضلانی (%3-2) یا لرزش (%3) خواب های (رویا) غیرعادی (%2) سوء هاضمه (%2) گرگرفتگی (%2) درد اوروفارنکس (قسمتی از گلو) (%2) تپش قلب (%2) پارستزی (خواب رفتگی اندام ها) (%2) کاهش وزن (%2) خمیازه کشیدن (%2) افزایش فشار خون (%2) تاخیر در انزال (%2) سوزش ادرار (بیش از 1درصد) گاستریت (ورم حاد معده) (بیش از 1درصد) راش (بیش از 1درصد) |
ممکن است با مصرف قرص دلوکسی کپ، حالت تهوع، خشکی دهان، یبوست، از دست دادن اشتها، خستگی، خواب آلودگی یا افزایش تعریق رخ دهد. اگر هر یک از این عوارض دولوکستین ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
ممکن است با مصرف دولوکستین دچار سرگیجه یا احساس سبکی سر شوید، به خصوص زمانی که برای اولین بار مصرف این دارو را شروع کرده یا دوز خود را افزایش می دهید. برای کاهش خطر سرگیجه، سبکی سر یا افتادن، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید.
به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که پزشکتان تشخیص داده است مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از قرص دلوکسی کپ استفاده می کنند، عوارض جانبی جدی ندارند.
ممکن است قرص دلوکسی کپ فشار خون شما را افزایش دهد. فشار خون خود را به طور مرتب چک کنید و در صورت بالا بودن به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت داشتن هر یک از این عوارض دولوکستین فورا پزشک خود را در جریان قرار دهید: گیجی، کبود شدن/خونریزی آسان، کاهش علاقه به رابطه ی جنسی، تغییر در توان جنسی، گرفتگی/ضعف عضلات، لرزش، مشکل در ادرار کردن، علائم مشکلات کبدی مانند تهوع/استفراغی که متوقف نمی شود، درد شکمی، زردی چشم/پوست، ادرار تیره).
اگر به این عوارض دولوکستین دچار شدید، فورا کمک پزشکی دریافت کنید: مدفوع سیاه/خون آلود، استفراغ شبیه به تفاله ی قهوه، تشنج، درد/تورم/قرمزی چشم، گشاد شدن مردمک چشم، تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان در اطراف نور در شب، تاری دید).
در صورت بروز این عوارض دولوکستین که نشانه ی سندرم سروتونین است، به پزشک مراجعه کنید: ضربان قلب سریع، توهم، از دست دادن هماهنگی، سرگیجه ی شدید، حالت تهوع/استفراغ/اسهال شدید، انقباض عضلات، تب بی دلیل، تحریک/بی قراری غیرمعمول.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به دلوکسی کپ نادر است. با این حال، در صورت مشاهده ی علائم آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش/تورم (به ویژه در صورت/زبان/گلو)، سرگیجه ی شدید، مشکل تنفسی، تاول های پوستی، زخم های دهان، فورا به پزشک مراجعه کنید.
عوارض قطع قرص دلوکسی کپ
عوارض قطع دولوکستین می تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. با این حال، مطالعات در مورد علائم قطع SNRI ها نشان داده است که عوارض جانبی رایج می تواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد
- احساس سبکی سر
- سرگیجه
- احساس شوک مانند در سر یا سایر نواحی بدن
- وزوز گوش
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- تعریق
- خستگی
- بی قراری
- گرفتگی عضلات
- لرزش
- تپش قلب
- بیخوابی
- رویاهای شفاف یا عجیب
- افزایش اضطراب
- تحریک پذیری
بر اساس این تحقیقات، عوارض قطع قرص دلوکسی کپ می تواند ساعت ها یا روزها پس از کاهش یا قطع آن ظاهر شود. بیشتر عوارض کوتاه مدت قطع می تواند تا 6 هفته ادامه داشته باشد. عوارض قطع قرص دلوکسی کپ می تواند ناراحت کننده و ناخوشایند باشد اما خبر خوب این است که آن ها به ندرت برای سلامت طولانی مدت شما خطرناک هستند. با این حال، اگر علائمی را تجربه می کنید که عملکرد شما را مختل کرده یا افکار جدید یا بدتر شده ی خودکشی را تجربه می کنید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
تداخل دولوکستین با سایر داروها
تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروهای شما از جمله دولوکستین را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. مصرف همزمان آسپرین، NSAIDها (داروهای ضدالتهاب غیر استروئيدی مانند ناپروکسن، ادویل، ایبوبروفن و…)، وارفارین، باقی داروهای ضد انعقاد یا سایر داروهایی که بر عملکرد پلاکت ها تأثیر میگذارند، داروهای سروتونرژیک مثل فلوکستین یا فلووکسامین، دیورتیکها (ادرارآورها)، فشارخون، سوزش معده، بعضی آنتی بیوتیک ها و الکل بر خطر عوارض می افزایند.
دولوکستین می تواند باعث کاهش سرعت حذف سایر داروها از بدن شما شود که ممکن است بر نحوه عملکرد آنها تأثیر بگذارد. نمونه هایی از داروهای تحت تأثیر شامل داروهای ضد آریتمی (مانند پروپافنون، فلکاینید، کینیدین)، داروهای ضد روان پریشی (مانند تیوریدازین)، داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (مانند دزیپرامین، ایمی پرامین) و غیره هستند.
هشدارهای دولوکستین
- در مطالعات کوتاه مدت داروهای ضد افسردگی مثل دلوکستین خطر افکار و رفتار خودکشی را در کودکان و نوجوانان (افراد زیر 24 سال) افزایش دادند. بیماران باید در هر سنی که شروع به درمان ضد افسردگی میکنند، از نظر بدتر شدن و بروز افکار و رفتارهای خودکشی به دقت تحت نظر باشند. به خانواده ها و مراقبان، نظارت دقیق و ارتباط با تجویز کننده توصیه میشود.
- مراقب سندرم سروتونین یا واکنشهای شبه سندرم بدخیم نورولپتیک در دولوکستین باشید. بیمارانی که همزمان تریپتان، داروهای ضد روان پریشی و پیش سازهای سروتونین دریافت میکنند باید تحت نظر باشند.
- در دوران بارداری، فقط در صورت نیاز باید دولوکستین مصرف شود. مصرف قرص دلوکسی کپ در 30 روز آخر بارداری می تواند مادر را در معرض خطر خونریزی در بدو تولد قرار دهد. ممکن است دلوکسی کپ به نوزاد متولد نشده نیز آسیب برساند. نوزادانی که در اواخر سه ماهه ی سوم بارداری در معرض مهارکننده های بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین یا مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین قرار می گیرند، دچار عوارضی می شوند که نیاز به بستری طولانی مدت در بیمارستان، مراقبت تنفسی و تغذیه ی لوله ای دارند.
- دولوکستین برای بیماران مبتلا به مصرف زیاد الکل یا بیماری مزمن کبدی توصیه نمیشود.
- هنگام مصرف قرص دلوکسی کپ باید قند خون و هموگلوبین تان چک شود، خصوصا اگر دیابت دارید.
- در دوران مصرف دولوکستین هنگام انجام کارهای نیازمند هشیاری و دقت بالا همچون رانندگی احتیاط کنید.
- در صورت وجود مواردی چون گاستروپارزی (فلج معده)، فشار خون بالا، گلوکوم با زاویه باریک کنترل شده، نارسایی کلیوی یا اختلالات تشنج، باید در تجویز قرص دلوکسی کپ احتیاط شود.
موارد منع مصرف
- مصرف همزمان دولوکستین با MAOIها (مهارکننده های مونوآمین اکسیداز)
- استفاده از دلوکستین تا 14 روز پس از قطع MAOI
- شروع دلوکستین در بیمارانی که تحت درمان با لینزولید (یک نوع آنتی بیوتیک) یا متیلن بلو IV هستند.
ملاحظات مهم مصرف دولوکستین
نگهداری
دولوکستین باید در دمای اتاق، به دور از نور، رطوبت و کودکان و حیوانات خانگی نگهداری شود.
اسامی تجاری موجود در ایران
- رزتین
- دلوکساوی
- لوکسوور
- لوکستا
- سیمبالتین
- دپرسول
- دلوکسی کپ
- سیموکستین
- سیمبالتا
سوالات متداول
در اسرع وقت دارو را مصرف کنید، اما اگر تقریباً زمان نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده دلوکستین را نادیده بگیرید. دو دوز را در یک زمان مصرف نکنید.
سریعا با 115 تماس بگیرید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل استفراغ، سرگیجه یا خواب آلودگی، تشنج، ضربان قلب سریع، غش یا کما باشد.
دولوکستین برای درمان افسردگی استفاده میشود و میتواند باعث افزایش یا کاهش وزن شود بنابراین تغییرات وزن ممکن است در حین مصرف دولوکستین رخ دهد اما این به دلیل بهبود افسردگی شماست نه خود دارو. اگر در حین مصرف دولوکستین نگران افزایش وزن هستید، با پزشک خود صحبت کنید؛ او میتواند راه های سالمی برای مدیریت وزن شما پیشنهاد کند.
بله، قطع ناگهانی دولوکستین میتواند باعث علائم ترک شود. این علائم میتواند ظرف چند ساعت یا چند روز پس از قطع دارو ظاهر شود و ممکن است چند هفته طول بکشد. در موارد نادر، علائم قطع مصرف دولوکستین ممکن است چند ماه طول بکشد. شما نباید مصرف این دارو را قطع کنید مگر اینکه پزشکتان بگوید که این کار بی خطر است. وقتی زمان قطع مصرف دارو فرا میرسد، پزشک به مرور زمان دوز مصرفی شما را کاهش میدهد و این به کاهش خطر علائم ترک کمک میکند.
منابع اصلی این نوشته: healthline, drugs, verywellmind, medicalnewstoday, mayoclinic
نویسنده: مبینا آقایی، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
ویرایشگر: یاسمن اکبرزاده، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
بازبینی: امین زندی، روانشناس بالینی
سلام درحال قطع داروهستم حالت شوک تومغزم ایجادمیشه .بایدچیکارکرد
سلام نگران نباشید گاهی همراه با قطع داروهای سرتونیرژیک مثل داروی دلوکستین (مخصوصا ترک های آنی) عوارضی مشابه توصیف شما اتفاق می افته که آزار دهنده هست ولی به مرور زمان کم و قطع میشه، اما پیشنهاد من این هست که دارو را آرام آرام و به مرور زیر نظر روانپزشک قطع کنید