داروهای روانپزشکی

داروهای روانپزشکی برای درمان اختلالات سلامت روان استفاده می شود. پنج نوع اصلی از داروهای روانپزشکی وجود دارد که هر نوع کاربرد، فواید و عوارض جانبی خاص خود را دارد. پزشک می تواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید کدام داروی روانگردان برای شما مناسب است.

مکانیزم اثر داروهای روانپزشکی

بسیاری از داروهای روانپزشکی با تنظیم تعداد مواد شیمیایی اصلی در مغز عمل می کنند. این مواد شیمیایی را انتقال دهنده های عصبی می نامند. افزایش یا کاهش برخی انتقال دهنده های عصبی می تواند با اثرات برخی اختلالات سلامت روان مقابله کند. انتقال دهنده های عصبی انتقال دهنده های عصبی پیام رسان هایی هستند که به سلول های مغز اجازه می دهند با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. اگر انتقال دهنده های عصبی ضعیف یا بیش فعال دارید، می توانند واکنش های شیمیایی غیرضروری ایجاد کنند که منجر به یک وضعیت سلامت روان می شود. داروهای روانپزشکی درمان تنها نیستند. آنها فقط می توانند اختلالات سلامت روان را مدیریت کنند، و گاهی اوقات زمانی که با روان درمانی ترکیب شوند بیشترین تاثیر را دارند.

داروهای روانپزشکی

انواع داروهای روانپزشکی 

پنج نوع اصلی از داروهای روانپزشکی وجود دارد:

  1. داروهای ضد افسردگی
  2. داروهای ضد اضطراب، آرام بخش و خواب آور
  3. داروهای ضد روان پریشی
  4. داروهای محرک ها
  5. داروهای تثبیت کننده های خلق
  6. سایر داروها

سایر داروهای موجود در وبسایت منطق در این دسته بندی 5 گانه جای نمی گیرند اما کاربردهای روانپزشکی دارند یا مکمل این داروها تجویز می شوند.

داروهای ضد افسردگی

داروهای ضد افسردگی برای درمان افسردگی  استفاده می شود. آنها همچنین می توانند برای درمان تعدادی از شرایط دیگر استفاده شوند، از جمله:

انواع مختلفی از داروهای ضد افسردگی وجود دارد. برخی از انواع کمتر از سایرین استفاده می شوند، اما ممکن است با مشورت پزشک برای شما مفید باشند. رایج ترین داروهای ضد افسردگی عبارتند از:

  1. مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs): SSRI ها رایج ترین نوع داروهای ضد افسردگی هستند. آنها معمولاً بر سایر داروهای ضد افسردگی ترجیح داده می شوند، زیرا عوارض جانبی کمتری ایجاد می کنند.که به طور پیوسته میزان سروتونین را در مغز شما افزایش می دهند. سروتونین یک انتقال دهنده عصبی قدرتمند است که خلق و خو، حرکات روده، خواب، لخته شدن خون و موارد دیگر را تنظیم می کند.  فلوکستین احتمالاً شناخته شده ترین SSRI است. سایر SSRI ها عبارتند از سیتالوپرام، اسیتالوپرام (سیپرالکس)، پاروکستین  و سرترالین (آسنترا).

  2. مهارکننده های انتخابی بازجذب نوراپی نفرین (SNRIs): که به تدریج میزان نوراپی نفرین را در مغز شما افزایش می دهند. نوراپی نفرین به شما احساس بیداری و هوشیاری می دهد. SNRI ها مشابه SSRI ها هستند. آنها طراحی شده بودند تا ضد افسردگی موثرتری از SSRI ها باشند. با این حال، شواهد مبنی بر اینکه SNRI ها در درمان افسردگی مؤثرتر هستند، نامشخص است. به نظر می رسد که برخی افراد به SSRI ها بهتر پاسخ می دهند، در حالی که برخی دیگر به SNRI ها بهتر پاسخ می دهند. نمونه هایی از SNRI ها عبارتند از دولوکستین (سیمبالتا) و ونلافاکسین.

  3. نورآدرنرژیک و سروتونرژیک اختصاصی (NASSA): NaSSA ها انتقال عصبی آدرنرژیک و سروتونرژیک را در مغز که در تنظیم خلق و خوی دخیل هستند، افزایش می دهد. NASSA ممکن است برای برخی از افرادی که قادر به مصرف SSRI نیستند موثر باشد. عوارض جانبی NASSAها مشابه عوارض جانبی SSRI ها است، اما تصور می شود که مشکلات جنسی کمتری ایجاد می کنند. با این حال، ممکن است در ابتدا باعث خواب آلودگی بیشتری نیز شوند. معروف ترین انها میرتازاپین است.

  4. داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای و چهار حلقه ای (TCAs): TCA ها نوع قدیمی تری از داروهای ضد افسردگی هستند. آنها دیگر معمولاً به عنوان اولین درمان برای افسردگی توصیه نمی شوند زیرا در صورت مصرف بیش از حد می توانند خطرناک تر باشند. آنها همچنین عوارض جانبی ناخوشایندتری نسبت به SSRI و SNRI ایجاد می کنند. گاهی اوقات برای افراد مبتلا به افسردگی شدید که به درمان های دیگر پاسخ نمی دهند استثنا قائل می شوند. TCA ها همچنین ممکن است برای سایر اختلالات مانند OCD و اختلال دوقطبی توصیه شوند. برخی از TCA ها مانند آمی تریپتیلین نیز می توانند برای درمان درد مزمن عصبی و نورتریپتیلین برای ترک سیگار استفاده شوند.

  5. آنتاگونیست های سروتونین و مهارکننده های بازجذب (SARIs): SARI ها معمولاً اولین انتخاب داروی ضد افسردگی نیستند، اما اگر سایر داروهای ضد افسردگی مؤثر نبوده یا عوارض جانبی ایجاد کرده باشند، ممکن است تجویز شوند. SARI معروفی که تجویز می شود ترازودون است.

  6. مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIs): MAOIها مانند ترانیل سیپرومین، فنلزین و ایزوکاربوکسازید ممکن است اغلب زمانی که سایر داروها تاثیری نداشته باشند، تجویز شوند. به این دلیل که آنها می توانند عوارض جانبی جدی داشته باشند. استفاده از MAOI به دلیل تداخلات خطرناک (یا حتی کشنده) با غذاهای حاوی تیرامین – مانند پنیرهای خاص، ترشی ها و شراب ها – و برخی داروها از جمله داروهای ضد درد، ضد احتقان ها و برخی مکمل های گیاهی نیاز به یک رژیم غذایی سخت دارد.

  7. مسدود کننده های بازجذب دوپامین: مانند بوپروپیون (ولبوترین)، یک مسدود کننده خفیف بازجذب دوپامین و نوراپی نفرین هستند. آنها برای افسردگی و اختلال عاطفی فصلی استفاده می شوند. از آنها برای ترک سیگار نیز استفاده می شود.

لیست داروهای ضد افسردگی

داروهای ضد اضطراب، آرام بخش و خواب آور

داروهای ضد اضطراب مجموعه ای از اختلالات اضطرابی را درمان می کنند. این داروها را می توان برای درمان حملات پانیک، فوبیا، اضطراب فراگیر و علائم مختلف مرتبط با اضطراب استفاده کرد. انواع داروهای ضد اضطراب مثل بتا بلوکرها هستند که به درمان علائم فیزیکی اضطراب از جمله افزایش ضربان قلب، حالت تهوع، تعریق و لرز کمک می کنند. از آنجایی که آنها معمولا باعث خواب آلودگی می شوند، برخی از مسکن ها و داروهای خواب نیز برای درمان اضطراب و بی خوابی استفاده می شوند. این داروهای روانپزشکی معمولا برای جلوگیری از وابستگی، برای مدت کوتاهی  تجویز می شوند. انواع مختلف داروهای ضد اضطراب عبارتند از:

  1. بنزودیازپین ها (BZDs): داروهایی با خواص آرام بخش، خواب آور، ضد تشنج و شل کننده عضلانی هستند. بنزودیازپین ها در اواخر دهه 1950 جایگزین باربیتورات ها و سایر داروهای خواب آور شدند و در سال 1977 به داروهای تجویزی تبدیل شدند. به طور کلی برای استفاده کوتاه مدت موثر و بی خطر در نظر گرفته می شود، استفاده طولانی مدت این داروهای روانپزشکی بیش از 6 هفته به دلیل از دست دادن کارایی و پیامدهای نامطلوب شناختی بحث برانگیز است. آلپرازولام (زاناکس)، کلردیازپوکساید، کلونازپام، دیازپام و لورازپام نمونه هایی از این نوع دارو هستند.

  2. مسدود کننده های بتا (Beta-blockers): بتا بلوکرها اغلب برای درمان بیماری های قلبی استفاده می شوند. آنها همچنین برای کمک به تسکین علائم فیزیکی اضطراب، به ویژه در اختلال اضطراب اجتماعی، استفاده می شوند. پزشک شما ممکن است یک بتا بلوکر مانند پروپرانولول (ایندرال) را برای کمک به کاهش علائم اضطراب شما در موقعیت های استرس زا، مانند شرکت در یک مهمانی یا سخنرانی، تجویز کند.

  3. داروهای Z یا Z-drugs: در اوایل دهه 1990، آگونیست های گیرنده گابا غیربنزودیازپین، داروهای Z، مانند زولپیدم، برای درمان بی خوابی معرفی شدند. داروهای Z ایمن‌تر از بنزودیازپین های سنتی معرفی شده‌اند و به سرعت در بین عموم و پزشکان مقبولیت گسترده‌ای پیدا کردند. با این حال، طبق تحقیقات با توجه به مکانیسم اثر مشابه آنها، خطرات و عوارض جانبی آنها مشابه است.

  4. سایر داروهای غیر بنزودیازپینی: تعدادی از داروها مانند بوسپیرون یا برخی داروهای آنتی هیستامین نیز برای اضطراب به تنهایی یا مکمل سایر داروهای ضد اضطراب تجویز می شوند.

لیست داروهای ضد اضطراب، آرام بخش و خواب آور

داروهای ضد روانپریشی

روان پریشی اغلب با جدا شدن فرد از واقعیت و تجربه هذیان یا توهم نشان داده می شوند. داروهای ضد روان پریشی می توانند به افراد مبتلا به روان پریشی کمک کنند واضح تر فکر کنند، احساس آرامش کنند، بهتر بخوابند و ارتباط موثرتری برقرار کنند. از داروهای ضد روان پریشی می توان برای درمان موارد زیر هم  استفاده کرد:

داروهای ضد روان پریشی به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند: آنتی سایکوتیک های غیر معمول (نسل دوم) و آنتی سایکوتیک های معمولی (نسل اول). تفاوت اصلی بین دو نوع آنتی سایکوتیک در این است که داروهای نسل اول دوپامین را مسدود می کنند و داروهای نسل دوم علاوه بر مسدود کردن دوپامین،  همچنین بر سطح سروتونین تأثیر می گذارند. شواهد حاکی از آن است که برخی از داروهای نسل دوم نسبت به داروهای نسل اول دارای عوارض جانبی خفیف تری هستند.

  1. آنتی سایکوتیک های معمولی یا داروهای ضد روان پریشی نسل اول (Typical Antipsychotics):  آنتی سایکوتیک های معمولی یا نسل اول برای اولین بار در دهه 1950 ساخته شدند. هالدول (هالوپریدول) و تورازین (کلرپرومازین) شناخته شده ترین آنتی سایکوتیک های معمولی هستند. هنگامی که داروهای جدیدتر بی اثر هستند، آنها همچنان در درمان روان پریشی شدید و مشکلات رفتاری مفید هستند. با این حال، این داروها خطر عوارض جانبی بالایی دارند که برخی از آنها کاملاً شدید هستند.

  2. آنتی سایکوتیک های آتیپیک (غیر معمول) یا داروهای ضد روان پریشی نسل دوم (Atypical Antipsychotics): این داروهای جدید برای استفاده در دهه 1990 تایید شدند. کلوزاپین، الانزاپین و ریسپریدون از داروهای ضد روان پریشی غیر معمول معروف هستند. داروهای ضد روان پریشی غیر معمول معمولاً برای درمان اسکیزوفرنی و تقویت درمان اختلال افسردگی اساسی (MDD)، اختلال دوقطبی و اختلال اسکیزوافکتیو تجویز می شوند.

لیست داروهای ضد روانپریشی

داروهای محرک

داروهای روانپزشکی محرک به مدیریت رفتار سازماندهی نشده کمک می کنند. آنها این کار را با بهبود تمرکز و داشتن یک اثر آرام بخش انجام می دهند. محرک ها اغلب برای افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) تجویز می شود اما برای نارکولپسی یا حتی افسردگی نیز تجویز می شوند. محرک ها دوپامین و نوراپی نفرین را در مغز افزایش می دهند. در صورت استفاده طولانی مدت، بدن می تواند وابستگی ایجاد کند. داروهای محرک معروف شامل ریتالین، ویاس و ادرال هستند.

لیست داروهای محرک

داروهای تثبیت کننده خلق

تثبیت کننده های خلق، داروهای روانپزشکی هستند که به کنترل نوسانات بین افسردگی و شیدایی کمک می کنند. داروهای روانپزشکی تثبیت کننده خلق به سادگی به شما کمک می کنند تا دامنه احساسات خود را مدیریت کنید. آنها برای بازگرداندن تعادل عصبی شیمیایی با کاهش فعالیت مغز تجویز می شوند. داروهای تثبیت کننده خلق معمولا برای درمان افراد مبتلا به اختلال خلقی دوقطبی و گاهی اوقات افراد مبتلا به اختلال اسکیزوافکتیو و اختلال شخصیت مرزی استفاده می شود. در برخی موارد، از آنها برای تکمیل داروهای دیگر، مانند داروهای ضد افسردگی، برای درمان افسردگی استفاده می شود. داروهایی که معمولاً به عنوان تثبیت کننده های خلق طبقه بندی می شوند عبارتند از:

  • داروهای حاوی مواد معدنی (مانند لیتیوم)
  • داروهای ضد تشنج
  • داروهای ضد روان پریشی

لیست داروهای تثبیت کننده خلق 

سایر داروها

داروهایی که در این دسته قرار دارند، معمولا کاربرد روانپزشکی دارند اما در 5 دسته اصلی داروهای روانپزشکی نمی گنجند و به عنوان مکمل داروهای روانپزشکی  در کنار آنها یا به تنهایی تجویز می شوند. به طور مثال داروی اتوموکستین با وجود اینکه کاربرد روانپزشکی دارد و برای اختلال بیش فعالی-نقص توجه تجویز می شود اما در دسته داروهای محرک و 4 دسته دیگر قرار نمی گیرد.

لیست سایر داروها

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها