فلووکسامین داروی محبوب درمان وسواس فکری و عملی
فلووکسامین چیست؟
اگر نیم نگاهی به دسته داروهای ضدافسردگی بندازید، به دفعات با اسم فلووکسامین (Fluvoxamine) مواجه میشوید. همين امر سبب شد تا امروز در صدد معرفی اجمالی اين دارو در منطق برآييم و شما را به عنوان يك مصرف كننده احتمالی اين دارو، با آن آشنا كنيم. در اين مقاله به برخی از سوالات رايج شما درباره فلووكسامين پاسخ داده خواهد شد. البته به ياد داشته باشيد كه همه داروها عوارض و مزايايی دارند كه قطعاً پزشك متخصص، برای شما مزايای استفاده از اين دارو را نسبت به عوارض جانبي آن، ارجح دانسته است. برای شناخت بهتر اين دارو توصيه ميكنيم كه تا انتهای اين صفحه همراه ما باشيد.
فهرست مطالب
موارد مصرف فلوکسامین
فلووكسامين در جهت كاهش سمپتوم های اختلالات روانشناختی مختلفی بهره برده ميشود كه علاوه بر افسردگی اختلال وسواس فكری-عملی (Obsessive Compulsive Disorder) در صدر آنها قرار گرفته است. سازمان غذا و داروی ايالات متحده در سال 1994، استفاده از فلووكسامين برای طبقه اختلالات وسواس در بزرگسالان و كودكان بالای هشت سال را به تأييد رساند. اما همان طور كه پيشتر اشاره كرديم؛ اين دارو موفق شده است كه در تخفيف علائم اختلالات ديگري نيز نقش داشته باشد. به همين سبب در روند درمان بسياري از بيماريها، نام فلووكسامين، گوش آشناست. دامنه كاربرد اين دارو به شرح زير است:
- درمان اختلال وسواس فكری-عملی (Obsessive Compulsive Disorder)
- درمان افسردگی در اختلال ملال پیش از قاعدگی (PMDD)
- درمان اختلال اضطراب اجتماعي (Social Anxiety Disorder)
- درمان اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
مکانیزم اثر
از فلووكسامين عمدتاً به عنوان يك داروی ضدافسردگی ياد ميشود اما بیشترین کاربرد آن در درمان اختلال وسواس فکری و عملی میباشد؛ و موارد مصرف آن بسيار فراتر از آن است كه تنها به يك اختلال منتسب شود. به علت مكانيزم اثرگذاری كه اين دارو از آن برخوردار است، به عنوان زيرمجموعهاي از SSRIs (مهاركنندههاي انتخابی بازجذب سروتونين) به شمار ميرود.
بدين ترتيب، فلووكسامين از طريق جلوگيری كردن از جذب مجدد سروتونين در شكاف سيناپسی در سيستم عصبی مركزی، باعث افزايش سطح سروتونين در مغز ميشود يا به عبارت ديگر به ايجاد تعادل سروتونين در مغز كمك ميكند كه اين امر با اثرات روانپزشكی درمانی برای مشکل روانشناختی شما مرتبط است. نيمه عمر اين دارو را معادل پانزده ساعت بيان كرده اند و سه الي هشت ساعت پس از مصرف خوراكی، حداكثر غلظت در خون رقم ميخورد.
اشكال، دوز و نحوه مصرف فلووکسامین
اين دارو با به صورت قرص خوراكی 50 و 100 ميليگرمی (در داخل كشور) موجود است. مقدار مصرفی فلووكسامين مانند ساير داروها بر اساس سن، وضعيت پزشكی، نحوه پاسخ به درمان و ساير داروهاي مصرفی فرد تعيين ميگردد. بمنظور كاهش خطر ابتلاء به عوارض جانبی، پزشكان در تجویز دارو پيشنهاد ميكنند تا اين دارو را با دوز كم شروع كنيد و به تدريج به ميزان مصرفی بيافزاييد. در کودکان، دوز ممکن است بر اساس سن و جنسیت آنها نیز باشد. برای کاهش خطر عوارض جانبی، پزشک ممکن است به شما دستور دهد که این دارو را با دوز کم شروع کنید و به تدریج دوز خود را افزایش دهید.
دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید و دوز خود را افزایش ندهید یا از این دارو بیشتر یا بیشتر از زمان تجویز شده استفاده نکنید، چرا که وضعیت شما سریعتر بهبود نمی یابد و خطر عوارض جانبی شما افزایش می یابد. این دارو را به طور منظم مصرف کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمان(های) یکسانی مصرف کنید.. دوز توصيه شده برای بزرگسالان 50 ميلی گرم در روز است و در صورت نياز تا حداكثر مقدار مجاز مصرفي (300 ميليگرم در روز) ميتواند افزايش يابد. كودكان با 25 ميلي گرم در روز درمان را آغاز ميكنند و با صلاحديد پزشك و با توجه به دامنة سني (بيشتر/كمتر از 11 سال) مقدار آن تا 200 الي 300 ميلی گرم در روز افزايش مييابد.
معمولاً پزشكان توصيه ميكنند در صورتي كه اين دارو به صورت دو نوبت با دوزهای نابرابر در روز مصرف ميكنيد، دوز بيشتر را به علت خواب آوری در هنگام خواب استفاده كنيد. اما نكته مورد توجه اين است كه نه تنها مصرف دارو نبايد به يكباره قطع گردد بلكه مصرف كنندگان نبايد دوز مصرفی را سرخود افزايش يا كاهش دهند چرا كه انجام هر كدام از اين كارها، تبعات جبران ناپذيری را به همراه خواهد داشت.
عوارض فلووکسامین
عوارض جانبی شایع و نادر فلووکسامین به نقل از medscape در جدول زیر آمده است.
| عوارض شایع (بیشتر از 10 درصد) | عوارض نسبتا شایع (1 درصد تا 10 درصد) |
|
حالت تهوع (40%) سردرد (22-35%) خواب آلودگی (22-27%) ضعف (14-26%) بی خوابی (20-35%) اسهال (11-18%) سرگیجه (11-15%) خشکی دهان (10-14%) بی اشتهایی (6-14%) انزال غیر طبیعی (8-11%) |
درد (10%) سوء هاضمه (8-10%) یبوست (4-10%) کاهش میل جنسی (2-10%) عفونت های تنفسی فوقانی (9%) اضطراب (5-8%) لرزش (5-8%) تعریق (6-7٪) استفراغ (4-6%) درد شکم (5%) میالژی (5%) طعم غیر طبیعی (2-5٪) کبودی (4%) رویاهای غیرعادی (3%) تفکر غیرعادی (3%) درد قفسه سینه (3%) تپش قلب (3%) تحریک پذیری(2-3%) اتساع عروق (2-3%) فشار خون (1-2%) افزایش کارکردهای کبدی (1-2٪) تغییر وزن (1-2%) واکنش شیدایی |
تداخل دارویی فلووکسامین
برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهای که می توانند باعث خونریزی/کبودی شوند (از جمله داروهای ضد پلاکت مانند کلوپیدوگرل، NSAID ها مانند ایبوپروفن، “رقیق کننده های خون” مانند وارفارین).
آسپرین می تواند خطر خونریزی را در صورت استفاده با این دارو افزایش دهد. با این حال، اگر پزشک به شما دستور داده است که آسپرین با دوز پایین برای پیشگیری از حمله قلبی یا سکته (معمولاً 162-81 میلی گرم در روز) مصرف کنید، باید مصرف آن را ادامه دهید مگر اینکه پزشک دستور دیگری به شما بدهد.
بسیاری از داروها علاوه بر فلووکسامین ممکن است بر ریتم قلب تأثیر بگذارند، از جمله پیموزاید، تیوریدازین و غیره. این دارو می تواند باعث کاهش سرعت پاکسازی سایر داروها از بدن شما شود که ممکن است بر نحوه عملکرد آنها تأثیر بگذارد. نمونه هایی از داروهای تحت تأثیر عبارتند از: آلوسترون، کلوزاپین، متادون، ملاتونین، راملتئون، تاکرین، تیزانیدین، بنزودیازپین های خاص مانند آلپرازولام/دیازپام/تریازولام، برخی از بتابلوکرها مانند متوپرولول/پروپرانولول و داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای.
مصرف مهارکننده های مونو آمین اکسیداز، با این دارو ممکن است باعث تداخل دارویی جدی (احتمالاً کشنده) شود. در طول درمان با این دارو از مصرف مهارکننده های MAO (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متاکسالون، متیلن بلو، موکلوبمید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانیل سیپرومین) خودداری کنید. اکثر مهارکننده های MAO نیز نباید به مدت دو هفته قبل و بعد از درمان با این دارو مصرف شوند. از پزشک خود بپرسید که چه زمانی مصرف این دارو را شروع یا متوقف کنید.
این دارو می تواند اثرات کافئین را افزایش دهد. از نوشیدن مقادیر زیاد نوشیدنی های حاوی کافئین (قهوه، چای، کولاها) یا خوردن مقدار زیادی شکلات یا مصرف محصولات بدون نسخه حاوی کافئین خودداری کنید.
در صورت مصرف سایر محصولاتی که باعث خواب آلودگی می شوند از جمله الکل، ماری جوانا (حشیش)، آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی و … به پزشک خود اطلاع دهید. مسکن های اپیوئیدی (مانند کدئین).
برای اطلاعات بیشتر در مورد دارو ها، دسته بندی دارو های روانپزشکی را از دست ندهید.
هشدارهای مصرف فلووکسامین
فلووكسامين از دامنة تأثيرگذاری بالايی برخوردار است اما در عين حال به منظور جلوگیری از هرگونه تداخلات دارویی حتماً پزشك متخصص خود را از بيماريهای ديگری كه با آنها دست و پنجه نرم ميكنيد، مطلع سازيد. برای مثال بيماريهای قلبی، كبدی، كليوی، تشنج يا صرع، فشارخون بالا، سكته مغزی، اختلالات چشمي مثل گلوكوم (زاويه بسته)، پاركينسون، ديابت، بارداری يا داشتن قصد آن، عفونتهای جدی، سردردهای ميگرنی، اختلالات روانی دیگر، عدم تعادل الكتروليت يا سطح پايين سديم خون و اختلالات خونريزی و يا ساير مشكلات خوني و … را در نظر بگيريد. همچنين در ياد داشته باشيد كه براي اطمينان از اين كه فلووكسامين براي شما بيخطر است، پزشك شما بايد از تمامی داروهايی كه روزانه به مصرف ميرسانيد، آگاه باشد.
این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود، پس از مصرف رانندگی نکنید، از ماشین آلات استفاده نکنید یا کاری را که نیاز به هوشیاری دارد انجام ندهید تا زمانی که بتوانید آن را با خیال راحت انجام دهید. این دارو را با الکل یا ماریجوانا مصرف نکنید.
قطع مصرف فلووکسامین
پس از قطع يكباره مصرف همه SSRIs از جمله فلووکسامین ، علائم ترک مصرف گزارش شده است که این موضوع ربطی به اعتیاد به دارو ندارد. اما در بين ساير آنها، فلووكسامين علائم ترک كمتری را از خود بروز ميدهد. مطالعات حاكی از آن است كه در هر 1000 مورد قطع ناگهاني مصرف فلووكسامين تنها در 03/0 درصد ، علائم ترک نشان داده ميشود. علائم ترك يكباره اين دارو شامل تجربه کردن اضطراب، تحریک پذیری، بالا یا پایین بودن خلق و خو، بیقراری، تغییر در عادات خواب و بیداری، سردرد، تعریق، حالت تهوع، سرگیجه، احساس گزگز، لرزش و یا گیجی میشود.
سندروم سروتونین
این دارو ممکن است سروتونین را افزایش دهد و به ندرت باعث ایجاد یک عارضه بسیار جدی به نام سندروم سروتونین شود. اگر از داروهای دیگری نیز استفاده می کنید که سروتونین را افزایش می دهند، خطر افزایش می یابد، بنابراین پزشک خود را از تمام داروهایی که مصرف می کنید مطلع کنید در صورت بروز برخی از علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- ضربان قلب سریع
- توهم
- از دست دادن هماهنگی حرکتی
- سرگیجه شدید
- تهوع/استفراغ/اسهال شدید
- انقباض عضلات
- تب بی دلیل
- بیقراری غیر معمول
اسامی تجاری موجود در ایران
- فلووکسامینو
- وکسام
- لویکسام
- بایووکسامین
- لووسر
- نیلوکسامین
سوالات متداول
کودکان ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه کاهش اشتها و کاهش وزن، حساسیت بیشتری داشته باشند. وزن و قد کودکانی که از این دارو استفاده می کنند را کنترل کنید.
در دوران بارداری، این دارو باید فقط در صورت نیاز مصرف شود. ممکن است به نوزاد متولد نشده آسیب برساند. همچنین این دارو وارد شیر مادر می شود و ممکن است اثرات نامطلوبی بر روی شیرخوار داشته باشد. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
اگر با فاصله اندكی از زمان اصلی مصرف قرص، آن را به ياد آورديد حتماً آن را مصرف كنيد اما در صورتی كه به زمان مصرف بعدی نزديك ميشويد از مصرف دوز فراموش شده خودداری فرماييد. به ياد داشته باشيد كه به منظور جبران دوز فراموش شده، داروی اضافی مصرف نكنيد.
مطالعات حاكی از آن است سطح فلووكسامين در خون افرادی كه از محصولات دخانی استفاده ميكنند، كمتر از مقدار دريافتی باشد. لذا لازم است در كنار تلاش برای كنار گذاشتن آنها پزشك خود را در جريان بگذاريد.
در صورتی كه مقدار بيشتری از دستور تجويز شده را مصرف كرديد، به منظور جلوگيری از وقوع هر نوع حادثه و پيشامد ناگوار به مركز فوريتهای پزشكی شهر محل سكونت خود تماس بگيريد و يا به بخش اورژانس مراكز درمانی و بيمارستانی مراجعه كنيد. همچنين ميتوانيد در صورت دسترسي به پزشك معالج خود اطلاع دهيد. از علائم مسموميت با فلووكسامين ميتوان به بروز حالت تهوع، استفراغ، بيرونروی، خواب آلودگی، سرگيجه، ضعف، ضربان قلب نامنظم و در صورت مصرف بيش از حد به كما اشاره داشت.
ميزان دوز مصرفی و طول مصرف درمان فلووکسامین توسط پزشك متخصص شما تعيين ميگردد. بايد مصرف دارو را تا زمانی كه پزشك به شما گفته است ادامه دهيد. طول دوره درمان به سرعت بهبود علائم شما بستگی دارد. ممكن است تا مدتها طول بكشد كه احساس بهبودی واقعی حاصل شود؛ لذا از تغيير در دوز مصرفی و يا قطع خودسرانه آن خودداری كنيد
منابع اصلی این نوشته: healthline, drugs, verywellmind, medicalnewstoday, mayoclinic
نویسنده: الهه آزاد منجیری دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی
ویرایشگر: یاسمن اکبرزاده، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
بازبینی: دکتر فهیمه حسینی روان پزشک – امین زندی روانشناس بالینی
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
رواندرمانی آنلاین و فواید آن برای ایرانیان مقیم خارج از کشور
مدیریت استرس چیست؟ مدیریت استرس در روانشناسی
فوبیا یا فوبی خاص چیست؟ انواع فوبیا، علائم، علت و درمان
بهزیستی روانشناختی چیست؟ ابعاد بهزیستی روانی
تست استروپ و اثر استروپ چیست؟ نرم افزار رایگان آزمون استروپ
سلام ابن دارو چند ساعت در خون میمونه امکانش هست هر ۲۴ ساعت یکبار قبل از خوردن قرص شیر و بدوشیم برای بچه بعد قرص رو بخوریم دوباره ۲۴ ساعت قبل از مصرف قرص بعدی بدوشیم بعد قرص بخوریم.
سلام درباره این موضوع با متخصصی که دارو رو براتون تجویز کرده باید مشورت کنید
سلام من نزدیک ب ۳ ماهه دارم فلووکسامین مصرف میکنم حس میکنم سطح خوشیاریم پایین اومده آیا این دارو میتونه روی مغز و سطح درک و هوشیاری تاثیر بزاره یا نه؟
سلام دوست عزیز، پیشنهاد میکنیم جدول عوارض و تداخل های این دارو را مطالعه بفرمایید و برای بررسی موردی که فرمودید حتما با متخصصی که تحت نظرشون این دارو رو مصرف می کنید صحبت کنید تا شرایط شما رو بررسی کنند.