اتوموکستین یا استراترا، هر آنچه نیاز دارید بدانید
آتوموکستین چیست؟
اتوموکستین (atomoxetine) یا استراترا (Strattera)، شناخته شده ترین داروی غیرمحرک برای درمان اختلال نقص توجه-بیش فعالی (ADHD) است. استراترا از نظر فنی یک داروی ضد افسردگی است که پزشکان آن را به عنوان یک مهارکننده ی انتخابی بازجذب نوراپی نفرین (SNRI) طبقه بندی میکنند. پزشکان دیگر SNRI ها را برای درمان افسردگی تجویز میکنند، اما اتوموکستین را فقط برای درمان ADHD استفاده میکنند.
اگرچه داروهای غیر محرک، مانند استراترا، برای درمان ADHD موثر هستند، اما به اندازه ی داروهای محرک عمل نمیکنند. با این حال، برای افرادی که بدنشان محرک ها را به خوبی تحمل نمیکند یا مشکلات اضطرابی دارند (محرک ها میتوانند بر آن ها اثر منفی بگذارند)، انتخاب بهتری هستند. اتوموکستین اولین داروی غیر محرکی است که توسط FDA برای درمان ADHD در بزرگسالان و کودکان بالای 6 سال تایید شده است. مطالعات نشان داده اند که این دارو علائم نافرمانی و اضطراب را کاهش میدهد.
فهرست مطالب
موارد مصرف اتوموکستین
استراترا برای درمان نقص توجه، بیش فعالی و کنترل تکانه استفاده میشود. در واقع به افزایش توانایی ایجاد تمرکز، حفظ آن و توقف بی قراری کمک می کند.
مکانیزم اثر اتوموکستین
استراترا با تغییر نحوه ی استفاده ی مغز از نوراپی نفرین که یک انتقال دهنده ی عصبی یا ماده شیمیایی مغز است، عمل میکند. نوراپی نفرین بر توانایی تمرکز و توجه فرد تأثیر میگذارد.
اشکال، دوز و نحوه مصرف استراترا
استراترا به صورت کپسول سریع رهش، در دوزهای 10،18،25،40،60،80 و 100 میلی گرم موجود است. برای مصرف، دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید. پزشک ممکن است گهگاه دوز مصرفی شما را تغییر دهد. آن را در مقادیر بیشتر یا کمتر از مقدار توصیه شده مصرف نکنید. معمولا تجویز میشود که آتوموکستین را یک بار در روز، صبح یا دو بار در روز، صبح و اواخر بعد از ظهر مصرف کنید.
شما میتوانید استراترا را همراه غذا یا بدون آن مصرف کنید. کپسول آتوموکستین را له نکنید، نجوید، نشکنید یا باز نکنید؛ کپسول را به طور کامل ببلعید. از کپسولی که به طور تصادفی باز شده یا شکسته است، استفاده نکنید. ممکن است در حین مصرف استراترا، ضربان قلب، فشار خون، قد و وزن شما به طور مکرر بررسی شود.
عوارض جانبی اتوموکستین
عوارض جانبی شایع و نادر به نقل از medscape در جدول زیر آمده است.
| عوارض شایع (بیشتر از 10 درصد) |
عوارض نسبتا شایع (1 درصد تا 10 درصد) |
|
کودکان و نوجوانان سردرد (%19) شکم درد (%18-17) کاهش اشتها (%16) استفراغ (%11) خواب آلودگی (%11) بزرگسالان حالت تهوع (%26) خشکی دهان (%20) کاهش اشتها (%16) بی خوابی (%15) |
کودکان و نوجوانان حالت تهوع (%13-7) احساس خستگی (%8-6) تحریک پذیری (%6) سرگیجه (%5) آنورکسیا (%3) پاسخ درمانی غیرمنتظره (%2) راش (%2) یبوست (%2-1) نوسانات خلقی (%2-1) بزرگسالان احساس خستگی (%10) یبوست (%8) سرگیجه (%8) خواب آلودگی (%8) اختلال نعوظ (%8) درد شکم (%7) تزلزل ادرار (%6) تحریک پذیری (%5) سوء هاضمه (%4) استفراغ (%4) |
تداخل آتوموکستین با سایر داروها
استراترا میتواند با داروهای دیگر تداخل داشته باشد، مهم است که در مورد تمام داروهایی که مصرف میکنید به پزشک خود اطلاع دهید از جمله:
- داروهای بدون نسخه
- داروهای گیاهی
- ویتامین ها
- مکمل ها
- داروهای ضدافسردگی سروتونرژیک و سه حلقه ای ها (TCAs)
- داروی آسم
- داروی فشار خون
- یک داروی سرماخوردگی یا آلرژی که حاوی ضداحتقان است مانند سودوافدرین یا فنیل افرین
شما نباید اتوموکستین را با بازدارنده های مونوآمین اکسیداز (MOIs) (از جمله ایزوکاربوکسازید، لینزولید، تزریق متیلن بلو، فنلزین، رازاگیلین، سلژیلین، ترانیل سیپرومین)، پیموزاید و الکل مصرف کنید.
برخی از داروها، از جمله کینیدین و ریتوناویر، میتوانند بر متابولیسم استراترا تأثیر بگذارند و در نتیجه سطوح بالاتری از دارو در بدن ایجاد شود.
هشدارهای آتوموکستین
استراترا میتواند باعث کندی رشد در کودکان شود؛ ممکن است برخی پزشکان توصیه کنند برای کمک به خنثی کردن این اثر، مصرف دارو را برای چند ماه در سال قطع کنید. اگر مبتلا به گلوکوم با زاویه باریک، تومور غده فوق کلیوی، بیماری قلبی یا بیماری عروق کرونر یا فشار خون بالا متوسط تا شدید هستید، نباید از استراترا استفاده کنید. آتوموکستین میتواند باعث سکته مغزی، حمله قلبی و مرگ ناگهانی در افراد مبتلا به فشار خون بالا، بیماری قلبی یا نقص قلبی بشود . ممکن است استراترا باعث روان پریشی جدید یا بدتر شدن روان پریشی قبلی شود، به خصوص اگر سابقه افسردگی یا اختلال دوقطبی داشته باشید. برخی از جوانان در اولین شروع مصرف این دارو یا هر زمان که دوز آن تغییر میکند، افکار خودکشی را در سر میپرورانند. نسبت به تغییرات خلقی یا علائم خود هوشیار باشید، به خصوص اگر تا به حال افکار خودکشی داشته اید.
ملاحظات مهم برای مصرف آتوموکستین
نگهداری
استراترا را در دمای اتاق، به دور از گرما و رطوبت نگه دارید.
آتوموکستین و تست اعتیاد
اتوموکستین یا متابولیت‌های آن به‌عنوان ترکیب یا ترکیباتی در نظر گرفته می شود که ممکن است با غربالگری ادرار تداخل داشته باشند و منجر به نتایج مثبت کاذب برای سنجش آمفتامین ها شود.
اسامی تجاری موجود در ایران
- استراترا
- آتوبایوکس
- استراموکس
- استراتوم
- استراتین
- استراکسین
سوالات متداول
در اسرع وقت دارو را مصرف کنید، اما اگر تقریبا زمان نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید. دو دوز را در یک زمان مصرف نکنید.
تا زمانی که بدانید استراترا چه تاثیری روی شما خواهد گذاشت، از رانندگی یا فعالیت های پرخطر خودداری کنید چرا که ممکن است واکنش های شما مختل شود.
رژیم غذایی عادی خود را ادامه دهید مگر اینکه پزشک به شما دستور غذایی دیگری بدهد.
از آنجایی که استراترا مانند داروهای محرک بر سطح دوپامین تأثیر نمیگذارد، به نظر نمیرسد باعث وابستگی شود.
استراترا باید هر روز مصرف شود، در حالی که ممکن است دوزهای محرک در روزهایی از هفته حذف شوند.
منابع اصلی این نوشته: healthline, drugs, verywellmind, medicalnewstoday, mayoclinic
نویسنده: مبینا آقایی، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
ویرایشگر: یاسمن اکبرزاده، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
بازبینی: امین زندی، روانشناس بالینی
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
بازی چگونه به بهبود افسردگیم کمک کرد؟
خشونت و ویدئوگیم
تراجنسیتی از دیدگاه روانشناختی
طلاق عاطفی چیست و چگونه رخ میدهد؟
رواندرمانی آنلاین و فواید آن برای ایرانیان مقیم خارج از کشور
