ایمی پرامین؛ درمان افسردگی و شب ادراری
ایمی پرامین چیست؟
ایمی پرامین (Imipramine) که خارج از ایران با نام تجاری تفرانیل (Tofranil) شناخته می شود، به دسته ای از داروها به نام ضد افسردگی های سه حلقه ای تعلق دارد و از دهه ی 1950 مورد استفاده قرار گرفته است. ایمی پرامین برای درمان افسردگی و شب ادراری در کودکان تجویز می شود. ممکن است ایمی پرامین بخشی از یک درمان ترکیبی باشد یعنی ممکن است لازم باشد آن را با سایر داروها یا در کنار روش های درمانی دیگری، مصرف کنید.
ایمی پرامین روی سیستم عصبی مرکزی شما کار می کند تا سطح برخی از مواد شیمیایی را در مغزتان افزایش دهد و همین عمل علائم افسردگی شما را بهبود می بخشد اما عملکرد دقیق ایمی پرامین برای شب ادراری کامل مشخص نیست؛ ممکن است این اثر حاصل مسدود کردن برخی مواد شیمیایی در سیستم عصبی مرکزی کودک شما باشد.
فهرست مطالب
موارد مصرف ایمی پرامین، ، قرص ایمی پرامین برای چیست
ایمی پرامین برای درمان شب ادراری در کودکان (6 سال و بالاتر) و درمان علائم افسردگی تجویز می شود. استفاده از این دارو برای درمان افسردگی، وضعیت خلقی، خواب، اشتها و سطح انرژی شما را بهبود می بخشد و به بازگرداندن علاقه به زندگی روزمره کمک می کند.
مکانیزم اثر ایمی پرامین
ایمی پرامین با مهار بازجذب سروتونین و نور اپی نفرین که انتقال دهنده های عصبی هستند، سطح آن ها را بالا برده و تعادل را به مغز برمی گرداند؛ این فرایند موجب بهبود علائم افسردگی می شود. راجع به چگونگی جلوگیری از شب ادراری ایمی پرامین، اطلاعات کافی وجود ندارد؛ ممکن است حاصل مسدود کردن اثر یک ماده طبیعی خاص به نام استیل کولین باشد.
اشکال، دوز و نحوه مصرف ایمی پرامین
ایمی پرامین به شکل کپسول (75، 100، 125، 150 میلی گرم) و قرص (10، 25، 50 میلی گرم) خوراکی تولید می شود. در ایران دوزهای 10، 25 و 50 به صورت قرص موجود است. قبل از شروع مصرف ایمی پرامین و هر بار که نسخه تان عوض می شود، راهنمای دارویی ارائه شده توسط پزشک خود را بخوانید؛ اگر سوالی دارید، از پزشکتان بپرسید. قرص ایمی پرامین را می توان همراه غذا یا بدون آن مصرف کرد. معمولا تجویز میشود که آن را 1 تا 4 بار در روز مصرف کنید.
اگر در طول روز دچار خواب آلودگی هستید، ممکن است پزشک به شما دستور دهد که کل دوز را یک بار در روز و قبل از خواب مصرف کنید. دوز تجویز شده بر اساس وضعیت پزشکی شما و پاسختان به درمان است. در کودکان، ممکن است دوزی که تجویز می شود بر اساس وزن بدن نیز باشد.
برای کاهش خطر عوارض ایمی پرامین، ممکن است پزشک درمان را با دوز کم شروع کرده و به تدریج آن را افزایش دهد. زمانی که ایمی پرامین برای شب ادراری کودکان استفاده می شود، باید یک ساعت قبل از خواب مصرف شود. اگر کودکتان معمولا در اوایل شب رختخواب را خیس می کند، ممکن است دارو را زودتر در دوزهای جداگانه (مثلا یک نوبت بعد از ظهر و یک دوز در هنگام خواب) تجویز کنند. دستورالعمل های پزشک خود را با دقت دنبال کنید. از مصرف مقادیر کمتر یا بیشتر از مقادیر تجویز شده خودداری کنید.
با مصرف بیشتر، وضعیت شما سریعتر بهبود نیافته و تنها خطر عوارض ایمی پرامین افزایش می یابد. از قرص ایمی پرامین به طور منظم استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. این دارو فورا اثر نمی کند؛ اگر برای افسردگی از آن استفاده می کنید، ممکن است تا 3 هفته طول بکشد که اثراتش را کامل تجربه کنید.
هنگامی که این دارو برای مدت طولانی در کودکان استفاده می شود، ممکن است بعدش به خوبی کار نکند و به دوزهای متفاوتی نیاز باشد؛ اگر احساس کردید که دیگر عملکرد سابق را ندارد، به پزشکتان اطلاع دهید. در صورت ادامه یا بدتر شدن وضعیتتان با پزشک خود صحبت کنید.
عوارض قطع ناگهانی ایمی پرامین
مصرف ایمی پرامین را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید، ممکن است لازم باشد دوز شما به تدریج کاهش یابد. قطع ناگهانی این دارو می تواند علائم افسردگی شما را بدتر کند. همچنین ممکن است باعث حالت تهوع، سردرد و به طور کلی احساس بیماری شود. برای شب ادراری، قطع ناگهانی قرص ایمی پرامین می تواند باعث عود علائم کودک شما شود.
عوارض جانبی ایمی پرامین
عوارض ایمی پرامین به نقل از medscape در جدول زیر آمده است.
| عوارض ایمی پرامین (فراوانی عوارض در منبع ذکر نشده) |
|
|
خستگی بی حالی رخوت ضعف یبوست خشکی دهان تاری دید بیقراری اضطراب سردرد بیخوابی حالت تهوع استفراغ تعریق |
تغییرات ECG(نوار قلب)، افت فشار خون ارتواستاتیک، تاکی کاردی (تندتپشی) گیجی، علائم خارج هرمی (اختلالات حرکات عضلانی)، سرگیجه، پارستزی (خواب رفتن اندام ها)، وزوز گوش راش تغییر در LFT (آزمایش عملکرد کبد) اختلال عملکرد جنسی تشنج آگرانولوسیتوز (کاهش شدید گرانولوسیت) ائوزینوفیلی (افزایش شمار ائوزینوفیل های خون) لکوپنی (کاهش تعداد گلبول های سفید) ترومبوسیتوپنی (اختلال در پلاکت های خون) SIADH (سندرم ترشح نامتناسب هورمون ضد ادراری) |
ممکن است با مصرف ایمی پرامین خشکی دهان، تاری دید، سردرد، خواب آلودگی، سرگیجه، یبوست، حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، اسهال، گرفتگی معده، افزایش/کاهش وزن و افزایش تعریق رخ دهد. اگر هر یک از این عوارض ایمی پرامین ماندگار شد یا بدتر شد، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که پزشکتان تشخیص داده است مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند، عوارض جانبی جدی ندارند.
در صورت داشتن هر گونه عوارض جانبی جدی فورا پزشک خود را در جریان قرار دهید: تغییرات روانی/خلقی (مانند گیجی، افسردگی، مشکلات حافظه)، بزرگ/دردناک شدن سینه ها، تولید غیرمعمول شیر در پستان، دوره های قاعدگی نامنظم/دردناک، سفتی عضلات، بیقراری، وزوز گوش، مشکلات جنسی (مانند کاهش توانایی جنسی، تغییر در میل)، لرزش، بی حسی/سوزن سوزن شدن دست ها/پاها، درد/قرمزی/تورم دست ها یا پاها، مشکل در ادرار کردن، آسان دچار کبودی یا خونریزی شدن، علائم عفونت (مانند گلودرد که از بین نمی رود، تب)، درد شدید معده/شکم، ادرار تیره، زردی چشم/پوست.
در صورت بروز علائم زیر که نشانه ی سندرم سروتونین است، فورا به پزشک مراجعه کنید: ضربان قلب سریع، توهم، از دست دادن هماهنگی، سرگیجه ی شدید، حالت تهوع/استفراغ/اسهال شدید، انقباض عضلات، تب بی دلیل، آشفتگی/بی قراری غیرمعمول.
در صورت داشتن هر گونه عوارض جانبی بسیار جدی، از جمله: درد قفسه سینه، ضربان قلب آهسته/سریع/ نامنظم، غش، تشنج، مشکل در صحبت کردن، ضعف در یک طرف بدن، درد/تورم/قرمزی چشم، گشاد شدن مردمک، تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان در اطراف چراغ ها در شب)، فورا کمک پزشکی بگیرید.
تداخل ایمی پرامین با سایر داروها
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی را بیشتر کند. در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای نسخه ای، غیر نسخه ای و محصولات گیاهی) به پزشک خود اطلاع دهید. هیچ دارویی را بدون تایید پزشک شروع یا متوقف نکرده، دوز آن را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با ایمی پرامین تداخل داشته باشند عبارتند از: آنتی کولینرژیک ها (به عنوان مثال آتروپین، آلکالوئیدهای بلادونا و اسکوپولامین)، داروهای خاص برای فشار خون بالا (مانند کلونیدین، گوانادرل و گوانتیدین)، دیگوکسین، دیسوپیرامید، مکمل های تیروئید و اسید والپروئیک.
مصرف بازدارنده های MAO با ایمی پرامین می تواند باعث تداخل دارویی جدی شود. در طول درمان با این دارو از مصرف بازدارنده های مونوآمین اکسیداز (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متاکسالون، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سافینامید، سلژیلین و ترانیل سیپرومین) خودداری کنید. همچنین بیشتر مهارکننده های MAO را نباید به مدت دو هفته قبل و بعد از درمان با ایمی پرامین مصرف کرد.
مصرف ایمی پرامین با محصولات دیگری که آن ها نیز سروتونین را افزایش می دهند، خطر ابتلا به سندرم/سمیت سروتونین را افزایش می دهد. به عنوان مثال می توان به MDMA/اکستازی، مخمر سنت جان، داروهای ضد افسردگی خاص (از جمله SSRI ها مانند فلوکستین و پاروکستین، SNRI ها مانند دولوکستین و ونلافاکسین) اشاره کرد.
سایر داروها می توانند بر حذف ایمی پرامین از بدن شما تاثیر بگذارند، که می تواند عملکرد این دارو را تحت تاثیر قرار دهد. به عنوان مثال می توان به باربیتورات ها (مانند فنوباربیتال)، سایمتیدین، هالوپریدول، داروهای خاصی برای ریتم قلب (مانند فلکائینید و پروپافنون)، هالوفانترین، برخی از مهارکننده های پروتئاز HIV (مانند فوزامپرناویر)، فنوتیازین ها (مانند تیوریدیدازین و آنتی موزیدازین خاص)، داروهای ضد تشنج (مانند فنی توئین)، تربینافین، ترازودون و غیره، اشاره کرد.
بسیاری از داروها علاوه بر ایمی پرامین، بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) نیز تاثیر می گذارند، از جمله آمیودارون، دوفتیلید، پیموزاید، پروکائین آمید، کینیدین، سوتالول، آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند اریترومایسین)، اسپارفلوکساسین و غیره. قبل از مصرف ایمی پرامین، لیستی از تمام داروهایی که استفاده می کنید را با پزشک خود به اشتراک بگذارید.
اگر از سایر محصولاتی که باعث خواب آلودگی می شوند از جمله الکل، ماری جوانا (حشیش)، آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین و دیفن هیدرامین)، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام و زولپیدم)، شل کننده های عضلانی (مانند کاریزوپرودول و سیکلوبنزاپرین) و مسکن ها (مانند کدئین و هیدروکودون) استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
مصرف سیگار باعث کاهش سطح ایمی پرامین در خون می شود. اگر سیگار می کشید یا اخیرا سیگار را ترک کرده اید به پزشک خود اطلاع دهید.
ایمی پرامین بسیار شبیه دزیپرامین است. هنگام استفاده از ایمی پرامین از داروهای حاوی دزیپرامین استفاده نکنید.
هشدارهای ایمی پرامین
هشدار FDA
ایمی پرامین دارای هشدار جعبه سیاه است. این جدی ترین هشدار سازمان غذا و دارو (FDA) است. هشدار جعبه سیاه به پزشکان و بیماران در مورد اثرات دارویی که ممکن است خطرناک باشد، هشدار می دهد.
خطر خودکشی: ایمی پرامین می تواند خطر افکار یا اعمال خودکشی را در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان افزایش دهد. این خطر در چند ماه اول درمان و در طول تغییر دوز بالاتر است. هنگام مصرف این دارو، به هر گونه تغییر در خلق، رفتار، افکار یا احساسات خود توجه کنید. در صورت بروز هر یک از این تغییرات فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
هشدار آلرژی
ایمی پرامین می تواند باعث یک واکنش آلرژیک شود. علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مشکل در تنفس
- تورم گلو یا زبان
در صورت بروز این علائم، با 115 تماس بگیرید یا به نزدیک ترین اورژانس بروید. اگر تا به حال به ایمی پرامین واکنش آلرژیک داشته اید، دیگر آن را مصرف نکنید.
هشدار تداخل الکلی
نوشیدن الکل می تواند خطر افکار خودکشی ناشی از ایمی پرامین را افزایش دهد.
هشدار برای افرادی که شرایط سلامت خاص دارند
برای افراد مبتلا به اختلال دوقطبی: شما نباید ایمی پرامین را بدون داروهای دیگر، برای درمان اختلال دوقطبی استفاده کنید. این دارو می تواند علائم شیدایی را بدتر کند.
برای افرادی که سابقه مشکلات ادراری دارند: اگر مشکل ادرار دارید، قبل از شروع ایمی پرامین با پزشک خود مشورت کنید. این دارو می تواند علائم شما را بدتر کند.
برای افراد مبتلا به گلوکوم با زاویه باز: ایمی پرامین می تواند گلوکوم زاویه باز شما را بدتر کند. ممکن است در حین مصرف این دارو، پزشکتان بینایی شما را چک کند.
برای افراد دارای سابقه اختلال تشنج: ایمی پرامین می تواند تعداد تشنج های شما را افزایش دهد. در صورت داشتن اختلال تشنج، احتمالا پزشک داروی دیگری به شما می دهد.
برای افرادی که سابقه بیماری قلبی دارند: اگر سابقه نارسایی، حمله و سکته قلبی یا تپش قلب دارید، ایمی پرامین می تواند وضعیت شما را بدتر کند. ممکن است در حین مصرف این دارو، پزشک شما را با دقت بیشتری تحت نظر داشته باشد.
برای افرادی که قصد جراحی دارند: اگر جراحی در پیش دارید، ممکن است پزشک به شما بگوید که مصرف ایمی پرامین را برای مدت کوتاهی قطع کنید. این دارو می تواند فشار خون شما را افزایش داده و باعث ایجاد مشکلاتی در حین جراحی شما شود.
برای افراد مبتلا به تب و گلودرد: اگر در حین مصرف ایمی پرامین دچار تب و گلودرد شوید، احتمالا پزشک برایتان آزمایش خون می نویسد. اگر آزمایش خون نشان دهد که سطح گلبول های سفید خون شما پایین است، ممکن است پزشک از شما بخواهد که مصرف این دارو را متوقف کنید.
برای افراد مبتلا به دیابت: ایمی پرامین می تواند باعث تغییراتی در سطح قند خون شما شود. ممکن است وقتی شروع به مصرف این دارو می کنید، پزشک از شما بخواهد قند خون خود را بیشتر آزمایش کنید.
برای افراد مبتلا به مشکلات کلیوی: اگر مشکلات کلیوی یا سابقه بیماری کلیوی دارید، ممکن است بدنتان نتواند به خوبی ایمی پرامین را پاک کنید. این می تواند سطح ایمی پرامین را در بدن شما افزایش داده و عوارض جانبی بیشتری ایجاد کند.
برای افراد مبتلا به مشکلات کبدی: اگر مشکلات کبدی یا سابقه بیماری کبدی دارید، ایمی پرامین می تواند وضعیت شما را بدتر کند. ممکن است پزشک دوز کمی از ایمی پرامین به شما بدهد.
هشدار برای گروه های دیگر
برای زنان باردار: مشخص نیست که ایمی پرامین برای استفاده در زنان باردار ایمن و موثر است یا خیر. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید به پزشک خود اطلاع دهید. فقط در صورتی باید از ایمی پرامین در دوران بارداری استفاده شود که مزایای آن، خطر احتمالی اش را توجیه کند. اگر در حین مصرف این دارو باردار شدید، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
برای زنان شیرده: ایمی پرامین می تواند وارد شیر مادر شود و در کودکی که با شیر مادر تغذیه می شود عوارض جانبی ایجاد کند. اگر به کودک خود شیر می دهید با پزشکتان صحبت کنید. ممکن است لازم باشد مصرف ایمی پرامین یا شیردهی را متوقف کنید.
برای سالمندان: ممکن است کلیه ی افراد مسن مانند گذشته کار نکند. این می تواند باعث شود بدن داروها را کندتر پردازش کند. در نتیجه مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانی تری در بدن باقی می ماند و این خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.
برای کودکان: تائید نشده است که ایمی پرامین برای درمان افسردگی در کودکان کمتر از 18 سال بی خطر و موثر باشد. این دارو برای درمان شب ادراری در کودکان کمتر از 6 سال مورد مطالعه قرار نگرفته است بنابراین کودکان کمتر از 6 سال نباید از آن استفاده کنند.
سایر هشدارها
هشدار زوال عقل: یک منبع تحقیقاتی معتبر نشان داده است که این دارو، به عنوان یک آنتی کولینرژیک، می تواند خطر ابتلا به زوال عقل را افزایش دهد.
ملاحظات مهم مصرف ایمی پرامین
نگهداری
این دارو را در دمای اتاق بین 68 تا 77 درجه ی فارنهایت (20 تا 25 درجه ی سانتی گراد)، دور از نور نگه دارید. قرص ایمی پرامین را در مکان های مرطوب مانند حمام قرار ندهید.
مصرف و حمل ایمی پرامین در سفر
همیشه داروی خود را همراه داشته باشید. هنگام پرواز، آن را در کیف دستی خود نگه دارید. نگران دستگاه های اشعه ایکس فرودگاه نباشید. آن ها نمی توانند به داروهای شما آسیب برسانند. همیشه ظروف اصلی دارای برچسب نسخه را با خود حمل کنید. این دارو را در خودروی خود قرار ندهید. در مواقعی که هوا خیلی گرم یا خیلی سرد است از انجام این کار خودداری کنید.
ایمی پرامین و تست اعتیاد
توجه کنید که ایمی پرامین می تواند نتیجه تست اعتیاد را مثبت نشان دهد.
اسامی تجاری موجود در ایران
- ایمی پرامین
سوالات متداول
در اسرع وقت دارو را مصرف کنید، اما اگر تقریبا زمان نوبت بعدی فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید. دو دوز را در یک زمان مصرف نکنید.
ممکن است باعث افزایش وزن بشود.
این دارو را می توان از 3 تا 4 روز در آزمایش ادرار و تا 24 ساعت در آزمایش خون یافت.
رژیم غذایی، ورزش و تغییرات سبک زندگی می تواند به شما کمک کند وزن خود را به طور موثر مدیریت کنید.
منابع اصلی این نوشته: healthline, webmd
نویسنده: مبینا آقایی، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
ویرایشگر: یاسمن اکبرزاده، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
بازبینی: امین زندی، روانشناس بالینی
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
بازی چگونه به بهبود افسردگیم کمک کرد؟
خشونت و ویدئوگیم
تراجنسیتی از دیدگاه روانشناختی
طلاق عاطفی چیست و چگونه رخ میدهد؟
رواندرمانی آنلاین و فواید آن برای ایرانیان مقیم خارج از کشور
