احتمالا دلیل حضور شما در این صفحه به جهت یافتن پاسخ سوالات خود در مورد یکی از داروهای ضد افسردگی است که به تازگی برای شما یا نزدیکانتان تجویز شده است.
اکثریت مردم بر این باورند که مراجعه به روانپزشک و مصرف داروهای ضدافسردگی مختص افراد دیوانه است و یا اغلب از اعتیادآور بودن و عوارض جانبی این داروها هراس دارند، آیا شما هم مانند اکثریت مردم فکر میکنید؟
حتما اسم داروی آسنترا که جز دسته قرص های روانپزشکی ضدافسردگی معروف هست را شنیده اید؛ در این مقاله قصد داریم بهطور کامل این دارو را معرفی کنیم؛ پس اگر قصد دارید سریعتر به پاسخ سوالات خود برسید، توجه شما را به ادامه ی مطلب جلب میکنیم.
قرص سرترالین (Sertraline) که اغلب با نام تجاری آسنترا (Asentra) یا زولوفت (Zoloft) شناخته شده، یک داروی ضدافسردگی است که بیشترین استفاده را در درمان بعضی از اختلالات روانپزشکی و روانشناسی مانند افسردگی، پانیک (حملات شدید اضطرابی) و وسواس دارد.
از مهمترین عوارض این دارو میتوان به حالت تهوع، اسهال، سرگیجه، خوابآلودگی، از دست دادن اشتها، خشکی دهان و افزایش تعریق اشاره کرد که معمولا با مصرف طولانی مدت دارو و ایجاد تحمل در برابر آن این عوارض کم شده یا به مرور از بین میروند.
بررسی دقیق تر داروی سرترالین
مکانیسم اثر دارو:
پیشتر گفته شد که داروی آسنترا یک داروی ضدافسردگی از گروه مهارکنندههای باز جذب سروتونین (Selective Serotonin Reuptake Inhibitors) یا بهاختصار (SSRI) است.
گروه مهارکنندههای باز جذب سروتونین به چه معناست؟
این دارو به حفظ ماده ی طبیعیای بنام سروتونین در مغز کمک میکند و جالب است بدانید، طبق تحقیقات علمی ماده سروتونین یکی از مهمترین مواد در ثبات خلقی در افراد است.
اشکال و دوز دارو سرترالین:
آسنترا به شکل قرص و کپسول خوراکی در دوز های 50 و 100 میلیگرم موجود هست.
موارد مصرف سرترالین:
- اختلالات افسردگی با و یا بدون اضطراب (برای بررسی افسردگی در خود از بر روی این لینک کلیک کنید)
- اختلالات پانیک (دورههای کوتاه اضطراب شدید یا حملات پانیک)
- اختلالات وسواسی – جبری (compulsive _obsessive) مانند تفکرات اجباری و رفتارهای تکراری مثل شستن مداوم دستها
- سندروم پیش از قاعدگی (PMDD)
- هراس های اجتماعی (SAD)
- انزال زودرس
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
سرترالین در موارد مصرف بالا به افزایش روحیه فرد، کیفیت خواب، اشتها و سطح انرژی و همچنین بازیافتن علاقه به زندگی روزمره کمک شایانی میکند.
طریقه مصرف قرص سرترالین:
طریق مصرف در افراد، متناسب با سن، جنسیت و علل مصرف شخص متفاوت می باشد توجه داشته باشید که مقدار دقیق مصرفی توسط پزشک باید تعیین گردد.
مقادیر مصرف این دارو:
این دارو حتما زیر نظر روانپزشک (متخصص اعصاب و روان) باید مصرف شود، به همین دلیل به شما پیشنهاد می کنیم که از مصرف سر خود دارو و یا استفاده از بروشورهای دوز مصرفی دارو برای مصرف امنتاع فرمایید و با یک متخصص در این حوزه مانند روانپزشک مشاوره کنید.
نکات مهم در چگونگی مصرف قرص سرترالین:
- همه مقادیر گفته شده میتوانند توسط پزشک به صورت تدریجی افزایش داده می شوند.
- برای مصرف دارو یک زمان معین در روز را در نظر بگیرید و هر روز طبق همان زمان، دارو را مصرف کنید.
- اگر یک روز زمان مصرفی را فراموش کردید، به محض یادآوری دوز فراموش شده را مصرف کنید ولی از مصرف دو قرص همراه با هم اجتناب کنید.
- اگر زمانی که قرص را مصرف میکنید دچار خواب آلودگی میشوید، بهتر است آن را شب ها به هنگام خواب مصرف کنید و از فعالیت هایی که نیاز به تمرکز دارند مانند رانندگی پرهیز کنید.
- به خاطر داشته باشید که بین 4 تا 6 هفته زمان لازم است تا دارو شروع به اثر کند.
- درمان با قرص سرترالین معمولا طولانی مدت است و باید حداقل چندین ماه (به طور مثال 8 ماه) ادامه یابد.
- در افرادی که از این دارو جهت درمان اختلالات اضطرابی استفاده میکنند ممکن است طی دو هفته ی اول مصرف، دچار افزایش اضطراب شوند؛ به همین دلیل است که در ابتدا این دارو با دوز کم آغاز شده و به تدریج توسط متخصص افزایش مییابد.
سرترالین و سندروم ترک آن
اگر به صورت ناگهانی استفاده از سرترالین را متوقف کنید ممکن است دچار سندروم ترک دارو شوید که از علائم آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اضطراب
- بیخوابی
- سرگیجه
- سردرد
- حالت تهوع
- استفراغ
علائم گفته شده در بالا میتوانند بسیار جدی باشند، پس در صورتی که قصد دارید، مصرف سرترالین را متوقف کنید ابتدا باید دوز مصرفی را زیر نظر متخصص مربوطه به تدریج کاهش دهید.
نکته ای که باید بدانید؛ به طور کلی مصرف این دارو باعث اعتیاد نمیشود ولی از مصرف خودسرانهی آن به طور جدی اجتناب کنید.
عوارض جانبی دارو سرترالین و راه های کاهش آن ها
هر دارو به تناسب خود دارای عوارض مختلف است، بعضی از این عوارض نسبت به سایر شایع تر و بعضی عمومیت کمتری دارند. مهم ترین نکته ای که باید بدانید؛ آشنایی با عوارض دارو و راه درمان و واکنش درست در مقابل آن است. در جدول های زیر عوارض جانبی سرترالین آورده شده است.
عوارض این دارو در سالمندان شدیدتر است و میتواند بهصورت خونریزی و عدم تعادل، بروز یابد که در نهایت افزایش خطر سقوط را در پی دارد. اما این عوارض در کودکان اغلب اوقات با کاهش اشتها و کاهش وزن همراه است.(همواره قد و وزن کودک باید تحت نظر باشد).
عوارض شایع سرترالین:
عوارض |
راه درمان |
میزان بروز علائم در افراد |
|
به طور کلی برای کاهش عوارض گوارشی توصیه میشود دارو را با معده ی پر بعد ازغذا مصرف کنید
و همچنین اگر دچار یبوست شدید مواد فیبردار و ملین را در اولویت مصرف خود قرار دهید. نکته: افزایش وزن ایجاد شده برگشت پذیر هست. |
13٪ تا ٪30
|
خشکی دهان | میتوانید آدامس بجوید و یا آب بیشتری بنوشید |
6 تا 16٪
|
تاخیر در انزال و کاهش میل جنسی | اگر ادامه دار بود برای کاهش دوز مصرفی به پزشک خود مراجعه کنید. |
7 تا 19٪ |
گیجی، خواب آلودگی و بیخوابی | در صورت بروز خواب آلودگی دارو رو شبها و در صورت بروز بی خوابی صبح ها مصرف کنید. |
2 تا 28 ٪ |
سردرد و سرگیجه | میتوانید از استامینوفن بدون کدئین استفاده کنید. |
6 تا 25٪ |
عوارض ناشایع سرترالین:
- واکنشهای آلرژیک (تنگی نفس، درد قفسه سینه، تورم صورت، کهیر و خارش)
- حرکات پیچشی یا فشاری در اندام ها
- بی نظمی در دوران قاعدگی
- حرکات و تکانهای غیر ارادی
- درد شکمی شدید
در صورت بروز هر یک از علائم گفته شده سریعا به پزشک خود مراجعه کنید.
تداخلات دارویی مهم را چگونه تشخیص دهیم:
برای مصرف هر نوع دارو پیشنهاد میشود همیشه با پزشک معالج خود مشورت نمایید، قرص سرترالین نیز در این خصوص مستثنا نیست. به همین دلیل ما در منطق از آوردن نام داروها امنتاع میکنیم تا شما را تشویق کنیم که حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
توجه داشته باشید که این دارو به هیچ عنوان نباید با الکل و فرآوردههای الکلی مصرف شود.
پرسش و پاسخ های احتمالی در خصوص مصرف سرترالین
☑ آیا آسنترا با ورزشهای شدید بدنسازی تداخل دارد و مانع از عضله سازی میشود؟
جواب: خیر. این دارو تاثیری بر روند عضله سازی ندارد. |
☑ من بعد از 2 ماه مصرف دارو احساس بهبودی کردم و دارو رو قطع کردم الان مجددا علائمم برگشته باید چیکار کنم؟
جواب: طول درمان این دارو بین حداقل بین 6 تا 9 ماه هست لذا از قطع کردن خودسرانهی دارو پرهیز کرده و مجددا به پزشک خود مراجعه کنید. |
☑ درشت شدن غیر عادی مردمک چشم از عوارض دارو است؟
جواب: بله از عوارض ناشایع این دارو گشاد شدن مردمک (میدریازیس) میباشد، در صورت هرگونه ابهام و یا نگرانی با پزشک خود مشورت کنید. |
☑ آیا دو قرص آسنترا 50 .معادل یک قرص آسنترا 100 میباشد؟
جواب: بله تاثیر یکسانی دارند. |
☑ من از این دارو مصرف کردم و باعث تشدید علائمم شده آیا استفاده از این دارو رو ادامه بدهم؟
جواب: به طور کلی داروهای روانپزشکی در 2 الی 3 هفته ی اول مصرف گاها به علت عوارض ابتدایی دارو باعث تشدید علائم شده و اثر مثبت شان بعد از 4 تا 6 هفته ظاهر میشود. |
☑ آیا این دارو برای افراد دیابتی منع مصرف دارد؟
جواب: خیر اما باید با تجویز پزشک مصرف شود. |
☑ من به تجویز پزشک باید نصف قرص را مصرف میکردم اما اشتباها یک عدد مصرف کردم آیا برای جبران دوز مصرف شده فردا نباید قرص را مصرف کنم؟
جواب: مشکلی نیست طبق تجویز پزشک روز بعد نصف قرص را مصرف کنید. |
☑ با مصرف این قرص دچار حالت تهوع و معده درد شدید میشوم آیا باید مصرف قرص را قطع کنم؟
جواب: خیر میتوانید برای پیشگیری از بروز عوارض گوارشی قرص را با معده ی پر (بعد از غذا) مصرف کنید. |
در این مقاله تلاش شد تا هر آنچه لازم و مهم است درباره چرایی و چگونگی قرص سرترالین به شما آگاهی داده شود، در صورتی که نیاز به دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص این دارو و داروهای دیگر هستید و یا نیاز به دریافت مشاوره از متخصصین منطق دارید. با متخصصین و مشاورین منطق تماس بگیرید.
بازبینی: دکتر فهیمه حسینی روان پزشک – امین زندی روانشناس بالینی
پژوهشگر: نگین مدبر دانشجوی پرستاری